تاریخچه زبان پشتو

  • نویسنده موضوع Roshanak_QW
  • تاریخ شروع
  • پاسخ‌ها 7
  • بازدیدها 105
  • کاربران تگ شده هیچ

Roshanak_QW

مدیر ارشد
پرسنل مدیریت
مدیر ارشد
تاریخ ثبت‌نام
25/6/20
ارسالی‌ها
10,010
پسندها
22,986
امتیازها
78,373
مدال‌ها
56
سطح
30
 
  • نویسنده موضوع
  • مدیرکل
  • #1
پَشتو یا پښتو (به پشتو: پښتو) زبانی ایرانی و از شاخه ایرانی شرقی، یکی از دو زبان رسمی در افغانستان در کنار فارسی و دومین زبان پرگویشور پاکستان است.[۶] در ادبیات فارسی گاه از این زبان به نام افغانی یاد شده‌است.[۷][۸][۹][۱۰] پشتون‌ها گویشوران پشتو می‌باشند که در پاکستان، افغانستان، هند و ایران زندگی می‌کنند. پشتو پس از قرن هفتم میلادی وام واژه‌های زیادی از فارسی و هندوستانی گرفته‌است.

زبان پشتو در اصل جزئی از زبان‌های ایرانی است. قواعد آواشناسی نشان می‌دهد که واژه پشتو شکل دیگرگون‌شده‌ای از همان واژهٔ پَرْسَوا (به معنی پارسی) است.[۱۱][۱۲] بطلمیوس هم آن را پکتین نوشته‌است؛ بنابراین نام پشتو از همان پکهت – پکتویس – پکتین ساخته شده و پشتو و پختو تلفظ می‌شود. اغلب پشتوزبانان در افغانستان، به...
لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.
 

Roshanak_QW

مدیر ارشد
پرسنل مدیریت
مدیر ارشد
تاریخ ثبت‌نام
25/6/20
ارسالی‌ها
10,010
پسندها
22,986
امتیازها
78,373
مدال‌ها
56
سطح
30
 
  • نویسنده موضوع
  • مدیرکل
  • #2
نام
پشتو ظاهراً از واژه پشتون یا پختون آمده‌است که نام قومی ایرانی است. این زبان در اصل جزو زبان‌های هندوایرانی است. قواعد آواشناختی نشان می‌دهد که واژهٔ پشتو شکل دیگرگون‌شده‌ای از همان واژهٔ پَرْسَوا (به‌معنی پارسی) است.[۲۳][۲۴] پروفسور مارکوارت آلمانی معتقد است پشتو مشتق از پختو و آن نیز از واژه پرسوا (parsuwā) گرفته شده‌است. به عقیده یِ مارکوارت پرسوا از ریشه -parsū سانسکریت است که نام قبیله‌ای جنگجو در شمال غربی هند بوده‌است. او پشتون را بر گرفته از پرسوانا (منسوب به پَرسوا) می‌داند.[۲۵] بطلمیوس هم آن را پکتین نوشته‌است؛ بنابراین نام پشتو از همان پکهت – پکتویس – پکتین ساخته شده و پشتو و پختو تلفظ می‌شود.
 

Roshanak_QW

مدیر ارشد
پرسنل مدیریت
مدیر ارشد
تاریخ ثبت‌نام
25/6/20
ارسالی‌ها
10,010
پسندها
22,986
امتیازها
78,373
مدال‌ها
56
سطح
30
 
  • نویسنده موضوع
  • مدیرکل
  • #3
تاریخ

کتاب خیر البیان مربوط به سال ۱۶۵۱ میلادی به پشتو
برخی از زبان‌شناسان استدلال کرده‌اند که پشتو از تبار اوستایی یا گونه‌های بسیار نزدیک به آن است.[۲۶] با این حال، این موضع که پشتو نواده مستقیم اوستایی است، هنوز مورد اختلاف است. آنچه دانشمندان بر آن اتفاق نظر دارند این واقعیت است که زبان پشتو یک زبان ایرانی شرقی است که دارای ویژگی‌های مشترک با زبان‌های ایرانی میانه شرقی مانند باختری، خوارزمی و سغدی است.

استرابون که در سال‌های ۶۴ پیش از میلاد تا ۲۴ میلادی زندگی می‌کرد، توضیح می‌دهد که قبایل ساکن در سرزمین‌های غرب رود سند بخشی از آریانا بودند. این در حدود زمانی بود که یونانیان بلخ منطقه پشتون‌ها را اداره می‌کردند. از سده ۳ میلادی به بعد، بیشتر پشتون‌ها را با نام افغان (آبگان)...
لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.
 

Roshanak_QW

مدیر ارشد
پرسنل مدیریت
مدیر ارشد
تاریخ ثبت‌نام
25/6/20
ارسالی‌ها
10,010
پسندها
22,986
امتیازها
78,373
مدال‌ها
56
سطح
30
 
  • نویسنده موضوع
  • مدیرکل
  • #4
پراکندگی جغرافیایی

پراکندگی زبان پشتو به رنگ سبز
پشتو به عنوان زبان رسمی در افغانستان بیشتر در شرق، جنوب و جنوب غربی رایج است اما در برخی از مناطق شمالی و غربی کشور نیز صحبت می‌شود.[۳۳] شمار دقیق گویشوران آن در دسترس نیست، اما برآوردهای مختلف نشان می‌دهد که پشتو زبان مادری ۳۵–۵۰٪ از کل جمعیت افغانستان است.[۳۴][۳۵][۳۶]

پشتو در پاکستان زبان ۱۵٪ از جمعیت است،[۳۷][۳۸] که عمدتاً در شمال غربی کشور در ایالت خیبر پختونخوا و مناطق شمالی ایالت بلوچستان گفتگو می‌شود. زبان پشتو در دیگر شهرهای بزرگ پاکستان، به ویژه در کراچی، نیز یافت می‌شود.[۳۹]

جوامع دیگر پشتوزبان در هند، تاجیکستان،[۴۰] و شمال شرقی ایران (بیشتر در استان خراسان جنوبی در شرق قاین، نزدیک مرز افغانستان) یافت می‌شوند.[۴۱] در هند بیشتر...
لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.
 

Roshanak_QW

مدیر ارشد
پرسنل مدیریت
مدیر ارشد
تاریخ ثبت‌نام
25/6/20
ارسالی‌ها
10,010
پسندها
22,986
امتیازها
78,373
مدال‌ها
56
سطح
30
 
  • نویسنده موضوع
  • مدیرکل
  • #5
دستور زبان
پشتو یک زبان نهاد-مفعول-فعل است. صفتها پیش از اسم می‌آیند. اسم و صفت‌ها در دو جنس (نر/ماده)،[۶۵] دو شمار (جمع/مفرد)، و چهار حالت (مستقیم، غیرفعلی، ازسویی و ندایی) صرف می‌شوند. یک صرف برای وجه التزامی نیز وجود دارد. سامانه فعلی با وجود زمان‌های حال، گذشته ساده، گذشته مستمر، حال نقلی و گذشته نقلی بسیار پیچیده‌است. فعل به‌طور کلی هم در جمله‌های گذرا و هم در ناگذر با نهاد مطابقت دارد. یک استثنا وقتی اتفاق می‌افتد که یک کار تمام شده در هر یک از زمان‌های گذشته (گذشته ساده، گذشته مستمر، حال نقلی یا گذشته نقلی) گزارش شود. در چنین مواردی، فعل در صورتی که ناگذر باشد با نهاد مطابق است ولی اگر گذرا باشد، با مفعول مطابق است.[۳۳] بر خلاف بسیاری از زبان‌های دیگر هندوایرانی، پشتو از هر سه...
لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.
 

Roshanak_QW

مدیر ارشد
پرسنل مدیریت
مدیر ارشد
تاریخ ثبت‌نام
25/6/20
ارسالی‌ها
10,010
پسندها
22,986
امتیازها
78,373
مدال‌ها
56
سطح
30
 
  • نویسنده موضوع
  • مدیرکل
  • #6
گویش‌ها
مقالهٔ اصلی: گویش‌های پشتو
گویش‌های پشتو به دو گونه تقسیم می‌شوند: گونه نرم جنوبی «پشتو» و گونه سخت شمالی «پختو». هر گونه به‌شماری گویش تقسیم می‌شود. گویش جنوبی ونتسی متمایزترین گویش پشتو است.

۱ گونه جنوبی

گویش درانی یا قندهاری (یا گویش جنوب غربی)
گویش کاکار (یا گویش جنوب شرقی)
گویش شیرانی
گویش ماندوخل
گویش مروت-بتانی
گویش ونتسی
گروه کرلانی جنوبی یا گویش‌های مرکزی
گویش ختک
گویش وزیرولا
گویش داورولا
گویش ماسیدولا
گویش بانوچی
۲ گونه شمالی

گویش مرکزی گیلجی (یا گویش شمال غربی)
گویش وردک
گویش یوسفزی یا یوساپزی (یا گویش شمال شرقی)
گروه کرلانی شمالی
گویش تانیولا
گویش قبیله منگل
گویش خوستی
گویش زادران
گویش بانگاش-اوراکزی-توری-زازی
گویش آفریدی
گویش خوگیانی
پشتوی معیار
پشتوی معیار گونه...
لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.
 

Roshanak_QW

مدیر ارشد
پرسنل مدیریت
مدیر ارشد
تاریخ ثبت‌نام
25/6/20
ارسالی‌ها
10,010
پسندها
22,986
امتیازها
78,373
مدال‌ها
56
سطح
30
 
  • نویسنده موضوع
  • مدیرکل
  • #7
ادبیات

شعری از رحمان بابا
مقالهٔ اصلی: ادبیات پشتو
آثار ادبی پیش از اسلام به این زبان به‌دست نیامده است. در کتاب پته خزانه (گنجینهٔ پنهان) ادعا می‌شود که برخی از منظومات و اشعار پشتو به سدهٔ دوم هجری تعلق دارد. قدیمی‌ترین ادعای این کتاب مربوط می‌شود به شاعر پشتو امیر کرور و دارای یک منظومهٔ حماسی، پسر امیر پولاد سوری که به سال ۱۳۹ ه‍.ق/ ۷۵۶م. در مندشِ غور امیر بود. البته اصالت این کتاب از سوی پژوهشگران و زبان‌شناسان رد شده‌است. عبدالحی حبیبی، پژوهشگر اهل افغانستان، مدعی می‌شود که آن کتاب در ۱۳۲۲ ه‍.ش به دستش افتاده‌است، اما به‌طور عالم پژوهشگران، پشتوشناسان و مورخان نظریهٔ وی را رد کرده‌اند و آن جعلی می‌دانند که در دههٔ چهل میلادی، یعنی کمی پیش از ادعای کشف، جعل شده‌است.[۷۹][۸۰][۸۱]...
لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.
 

Roshanak_QW

مدیر ارشد
پرسنل مدیریت
مدیر ارشد
تاریخ ثبت‌نام
25/6/20
ارسالی‌ها
10,010
پسندها
22,986
امتیازها
78,373
مدال‌ها
56
سطح
30
 
  • نویسنده موضوع
  • مدیرکل
  • #8
سیاست احیای زبان پشتو
در دورهٔ محمد ظاهرشاه و پس از تدوین قانون اساسی در ۱۳۴۳ ه‍. ش، رجال سیاسیِ پشتون، به سرپرستی رِشتِین، کوشیدند تا زبان پشتو را به‌عنوان یگانه زبان رسمی کشور در متن قانون اساسی به تصویب برسانند، اما اعتراض جدی مردم از یک سو، و دفاع نمایندگان فارسی‌زبان قانون‌گذار از دیگر سو، از این امر جلوگیری کرد. سرانجام، پشتون‌ها پذیرفتند که رسمیت زبان‌های فارسی دری و پشتو را در قانون اساسی بگنجانند. بدین‌ترتیب، افغانستان کشوری دوزبانه شد و امکانات محدود مربوط به زمینه‌های آموزش و پرورش و نیز قابلیت‌های مطبوعاتی و استعدادهای فرهنگی به دو نیم گردید. نیمهٔ نخست و سنگین‌ترِ آن به رشد زبان و ادب پشتو اختصاص یافت و نیمهٔ واپسین و سبک‌ترِ آن در راه ادامهٔ حیات زبان و ادب فارسی دری صرف...
لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.
 

کاربران بازدید کننده از موضوع (تعداد: 0)

عقب
بالا